Sağlık açısından pek çok faydası bulunan domates, Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Zengin besin içeriği ve antioksidan özelliğiyle kalp, cilt ve göz sağlığını korur, sindirim ve bağışıklık sistemlerini destekler. Domates taze, mevsiminde ve organik olarak tüketilmelidir. Domatesin pişirilmesi veya işlenmesi, içinde bulunan değerli bir antioksidan olan likopenin faydalarını da artırır. Şişli Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Uzmanı Dr. Dyt. Sinem Türkmen, domatesin sağlığa faydaları ve bu sezon konserve domates hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgiler verdi. Domates (Solanum lycopersicum), patlıcan, biber ve patatesle birlikte Solanaceae familyasına ait bir meyvedir. Çoğunlukla sudan oluşur ve karbonhidrat içeriği oldukça düşüktür. Domates C, A, K vitaminleri, potasyum ve folik asit açısından zengindir. Aynı zamanda diyet lifi ve antioksidanlar içerir. Domateslere güzel kırmızı rengini veren likopen adı verilen bir antioksidandır. Domatesin kırmızı renginin yanı sıra mor, sarı, turuncu ve yeşil çeşitleri de bulunmaktadır.Zengin antioksidan içeriği sayesinde kansere karşı korunmaya yardımcı olur.Antioksidanlar, hücrelere zarar verebilecek ve bağışıklık sistemini etkileyebilecek serbest radikaller adı verilen moleküllerle savaşır. Domates likopen açısından zengin bir besindir. Likopen; Akciğer, mide veya prostat kanserine yakalanma şansınızı azaltabilir. Olgun domateslerde daha fazla bulunan likopen, domatesler pişirildiğinde daha da etkili hale gelir. Çünkü ısı, meyvenin kalın hücre duvarlarını parçalayarak likopenin vücuda daha kolay ulaşmasını sağlar. Neden; Domates suyu, salça ve domates sosları likopenin en zengin besin kaynaklarıdır. Bilimsel çalışmalar domates ve domates ürünleri ile daha az prostat, akciğer ve mide kanseri vakası arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Birçok çalışma, yüksek miktarda domates, özellikle de pişmiş domates tüketen erkeklerin prostat kanseri riskinin azaldığını bulmuştur. Meyve ve sebzelere genellikle sarı veya turuncu rengini veren bir antioksidan olan beta karoten, vücutta bağışıklık sistemi için gerekli olan A vitaminine dönüştürülür. Araştırmalar, domates kabuğunda bulunan naringenin adı verilen flavonoidin vücuttaki iltihaplanmayı azalttığını ve çeşitli hastalıklara karşı koruma sağladığını göstermiştir. Güçlü bir antioksidan bileşik olan klorojenik asit, yüksek tansiyonu olan kişilerde kan basıncını düşürebilir. Domates cildi güzelleştirir ve kalbi korur Çiğ ve pişmiş olarak çeşitli formlarda domatesin düzenli tüketimi, olası faydalarından tam anlamıyla faydalanmanızı sağlayacaktır. Domatesin sağlığa faydalarından bazıları şunlardır:Kalp sağlığı: Likopen ve diğer antioksidanlar kan damarlarını korur, kolesterol seviyesini düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır. Domatesin potasyum içeriği de kan basıncını düzenlemeye yardımcı olabilir. 80 gramlık bir porsiyon domates bir yetişkinin günlük potasyum ihtiyacının yaklaşık %5'ini karşılar. Potasyum açısından zengin gıdaların tüketilmesi, daha düşük felç riski ve daha düşük kalp hastalığı oranları ile ilişkili olabilir. Likopen aynı zamanda “kötü” LDL kolesterol düzeylerini ve kan basıncını düşürmeye de yardımcı olabilir. Orta yaşlı erkekler üzerinde yapılan bir araştırma, kandaki yüksek likopen ve beta-karoten seviyelerinin kalp krizi ve felç riskini azalttığını buldu.Göz Sağlığı: Domates vücutta A vitaminine dönüşen lutein, zeaksantin ve beta-karoten içerir. Bu bileşikler göz sağlığını destekler ve göz yorgunluğunun önlenmesine ve göz yorgunluğunun neden olduğu baş ağrılarının hafifletilmesine yardımcı olabilir.Cilt Sağlığı: İçerisindeki likopen ve diğer antioksidanlar cilt hücrelerini serbest radikallerden koruyarak cildinizin daha sağlıklı ve genç kalmasına yardımcı olabilir. Domates aynı zamanda güneş yanığı ve UV ışınlarına karşı da koruma sağlar. Bir çalışmaya göre, 10 hafta boyunca her gün zeytinyağıyla birlikte 40 gram domates salçası (16 mg likopen sağlayan) tüketen kişilerde yüzde 40 daha az güneş yanığı görülüyor. Sindirim sistemi: Domates diyet lifi açısından zengin olduğundan sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur ve kabızlık riskini azaltır. Bir orta boy domates, sindirim için gerekli ve yararlı olan, çözünmeyen ve çözünebilen liflerden oluşan 1,5 gram lif sağlar. Sağlıklı yetişkin kadınların günde 25 gram lif almayı hedeflemesi gerekirken, erkeklerde bu oran 38 gramdır. Domates hem çözünür hem de çözünmeyen lif kaynağıdır. Çözünür lif, sindirim sırasında jel benzeri bir kıvam oluşturmak için suyu tutar. Çözünmeyen lif dışkıya hacim katar. Bu değişikliklerin her ikisi de dışkının kolondan daha kolay geçmesine izin verir.Bağışıklık sistemi: Domates, bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olan antioksidanlar olan C vitamini ve beta-karoten kaynağıdır. Bir orta boy domates, sağlıklı bir yetişkinin C vitamini ihtiyacının %28'ini karşılayabilir. Araştırmalar, domates suyunun, virüslerle savaşanlar da dahil olmak üzere bağışıklık hücrelerinin düzeylerini önemli ölçüde artırdığını buldu. Araştırmalar domates ve domates ürünlerinin içerdikleri vitaminler ve antioksidanlar sayesinde çeşitli kanser türlerine yakalanma riskini azaltabildiğini gösteriyor.Domates saklarken bunlara dikkat edinTürk mutfağının hemen hemen tüm yemeklerinde domatesin kullanılması, domatesin konserve olarak da tüketilmesi anlamına geliyor. Özellikle yaz aylarında pek çok kişi domates saklama hazırlıklarına başlıyor. Ancak domatesleri saklarken bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir. Konserve yapmadan önce en önemli noktalardan biri kavanozların sterilize edilmesidir. •Konserve için kullanılacak kavanoz ve kapaklar geniş bir tencerede yarım saat kadar kaynatılmalıdır. Kavanozların cam olması ve daha önce kullanılmamış olması gerekmektedir. Cam kavanozların kaynatılması steril ve basınçlı hale getirilmesi için yapılır. Bu sayede konserve yiyecekler daha uzun süre taze kalır. •Daha sonra kavanozlar temiz bir bezin üzerine konulmalı, soğutulmalı ve iyice kurutulmalıdır. •Hazırlanan karışım sıcakken kavanozlara konulmalıdır. Bu sayede kavanoz vakum altına alınır, hava ile teması kesilir ve ürün daha uzun süre muhafaza edilir. •Konservelerin raf ömrünü uzatmak için kutunun 1/5'ini boş bırakmak en doğrusudur. Reçelin bozulmasını önlemek için kavanozun sıkıca kapatılması önemlidir. Kavanozun kapağı içeriye doğru alçalmalıdır. Kapağın kırılması veya sızdırması durumunda ürün güvenli bir şekilde saklanamaz, bu nedenle kapağın değiştirilmesi gerekir. •Kapakları kapatıldıktan sonra kavanozlar ters çevrilir. Üstlerini bir bezle örtüp 1 gün oda sıcaklığında bekletin. •Daha sonra kavanozlar düzleştirilir ve serin, güneş görmeyen bir yerde saklanır. Kaynak: (guzelhaber.net) Güzel Haber Masası
—–Sponsorlu Bağlantılar—–
—–Sponsorlu Bağlantılar—–