Erdoğan’dan Suriye açıklaması: Devletler arasında hiçbir zaman siyasi diyalog veya diplomasi kesip atılamaz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ukrayna’ya yapmış olduğu ziyaret sonrası uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Son dönemde gündeme gelen Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la ilişkilerin geliştirilmesi, Suriye yönetimiyle diplomatik ilişkilerin tekrardan tesis edilmesi mevzularında da konuşan Erdoğan, “Siyasette dargınlık olmaz. Her an sulh içinde olacaksın. Her an görüşebilme imkânı yakalayacaksın” dedi.

“Örneğin Mısır’la (ilişkiler) şu anda üst düzeyde, istenilen yerde değil fakat biz şimdi Mısır’la da arkadaşlarla alt düzeyde şu demek oluyor ki bakanlar seviyesinde bu işi sürdürelim ve peşinden da temenni ederiz ki üst düzeyde de bu adımı en güzel şekilde atalım” diyen Erdoğan, sözlerini şöyleki sürdürdü:

“Suriye ile daha ileri seviyede adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede şu demek oluyor ki İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah birçok oyunu biz bozarız. 

“Şunu bir kere bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiçbir süre siyasal diyalog yada dış ilişkiler kesip atılamaz. Daima her an bu tür diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir söz var; ‘İplikle de olsa bağları koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Diplomasiyi tamamen dönem dışı bırakamazsınız.

“Diplomasiye ne denli ihtiyacımız bulunduğunu tüm dünya görmüş oldu. Biz daima çözümün parçası olduk. Suriye sorununu çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Hedefimiz, bölgesel sulh oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.”

Türkiye, 2011’de Suriye’de süregelen iç muharebede muhaliflere destek verdi, bir süre sonrasında Şam yönetimini meşru kabul etmediğini deklare etti. Şu an muhaliflerin kontrolündeki kuzeybatı bölgesinde Türk askerleri de mevcut. Sadece son dönemde Şam ile Ankara içinde ilişkilerin tekrardan kurulabileceği gündeme geldi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen hafta, Ekim 2021’de Belgrad’da bir internasyonal görüşmede Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad’la ayaküstü görüştüğünü söylemiş; gelen tepkiler üstüne muhalifler ile Şam yönetimi arasındaki sulh görüşmelerine katkı vermek için bu görüşmelerin yapıldığını açıklamıştı.

Erdoğan, Şam yönetimiyle görüşmelere dair gelen sorulara, Rusya’nın da işbirliğiyle Suriye’nin kuzeyinde Halk Müdafa Birlikleri’nde (YPG) yönelik operasyon düzenlenebileceğini; Türkiye’nin Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygı duyduğunu söylemiş oldu ve “Bizim Esed’i yenmek, yenmemek şeklinde bir derdimiz yok ki” dedi:

“Bizim şu anda Suriye’de attığımız tüm adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan o bölgede Ruslarla yürüttüğümüz çalışmalarda terörle bir savaşım vardı.” 

Türkiye, YPG’yi PKK’nın Suriye’deki kolu olarak görüyor ve “terör örgütü” kabul ediyor.

Erdoğan, bu sözlerinin peşinden Rusya’nın Şam yönetimiyle yakın ilişkisini hatırlattı, YPG’nin kontrolündeki bölgelerden çıkarılan kaynağın da Şam yönetimi tarafınca satın alındığını beyan etti:

“Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha çok uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok. Onların topraklarının bütünlüğü bizim için ehemmiyet arz ediyor. Rejim bunun idraki içinde olmalı.

“Rusya rejimle bir dayanışma içinde. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu mevzuları da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim. Rusya ile öyleki bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir savaşım gerçekleştirelim.”

Ukrayna ziyaretiyle ilgili de Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Aynen Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylediğim şeklinde, Sayın Zelenski’ye de aralarındaki görüşmeye ev sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım” açıklaması yapmış oldu. Tahıl koridorlarının gelişmesi için atılacak adımların da görüşüldüğünü belirten Erdoğan, daha çok detay vermedi.

Erdoğan, Türkiye’nin Ukrayna’daki savaşın peşinden tekrardan bayındır sürecinde rol oynayacağını da belirtti: 

“Ziyaretim vesilesiyle, savaşın Ukrayna’da niçin olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımlarımızı da masaya yatırdık. Bugüne dek olduğu şeklinde Ukrayna’nın tekrardan imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını ifade ettim. Ziyaretimiz vesilesiyle Tecim Bakanlığımız ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir ortaklık muhtırası imzalandı. Muhtıra, Ukrayna’nın tekrardan imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir.” 

Erdoğan bu açıklamaları Merkez Bankası’nın 100 baz puan faiz indirdiği ve Türk Lirası’nın dolar ve euro karşısında kıymet kaybetmiş olduğu Perşembe günü yapmış oldu. Gazetecilerin yeni iktisat modeliyle ilgili sorularına “Doğal modelin tasarımında özgür piyasa ekonomisi ilkelerinden asla ödün vermiyoruz. Son dönemde model kapsamında uyguladığımız politikaların pozitif yönde neticelerini da almaya başladık” yanıtını verdi.

Erdoğan, Ziraat Kredi Kooperatifleri’ndeki indirimlerle ilgili de “Ziraat Kredi raflarında ürün kalmadı.” dedi; öteki zincir marketlerin de indirime gittiğini savundu. “Burada tek derdimiz piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli ürün yetiştirmek” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Bizdeki seçmen detayları Yüksek Seçim Kurulu’nda yok” sözerinin “yargıya taşınması icap ettiğini” söylemiş oldu:

“Doğal bana gore, YSK Başkanı ve ekibi bunu yargıya taşımalı.” 

Kılıçdaroğlu’nun Yüksek Seçim Kurulu’nu eleştirmek için yapmış olduğu izahat sonrası İçişleri Bakanlığı, “Eğer mevzu, YSK’nin her yıl siyasal partilere verdiği bilgilerin tasnifi ise kurumları töhmet altında bıraktığınız için özür dileyiniz. Yukarıda belirtilen hususların açıklanmaması halinde bakanlığımızca kabahat duyurusunda bulunulacaktır” açıklaması yapmıştı. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel de “YSK her partiyle seçmenlere ilişkin informasyon paylaşımında bulunuyor. Bakıyoruz, 100 yaşlarında olup ilk kere oy kullanacağı görünen var. Ya da bir hanede ‘50 şahıs kalıyor’ gözüküyor. Ikimiz de ilçe başkanımıza diyoruz ki: ‘Git, bunu yerinde denetim et.’ İlçe başkanlarımızdan gelen detayları de sistemimize işliyoruz. Aslına bakarsak YSK’den bir değil, iki, üç adım öndeyiz” demişti.